۱۸۷۶-۱۹۴۰
ایکی عصرینگ باغشی‌سی بولوپ گز‌ن «اوراز سالیر» مأتی اوغلی تورکمنیمیزینگ شُهراتلی باغشېلاری نینگ بیری‌دیر. اۏنونگ اوسسادلیق بیلن آیدان آیدیملاری ۱۹۰۵-نجی یېلدان باشلاپ، بوتین دُنیأ سَیران ادیپ، عألم-جهانا آیلانیار. اول دینگه بیر سالیرینگ باغشی‌سی بولمان، توتوش تورکمن خلقیمیزېنگ سایراق دیللی، خۏش اووازلی بیلبیلی‌دیر.
تورکمن بیلبیلی اوراز سالیر ۱۸۷۶-نجی ییلدا آخال ولایَتی‌نینگ ساراخس اطرابیندا دُنیأ اینیأر. آیدیم-سازینگ ایلکی تعلیم‌لرینی قاقاسی مأتی باغشی‌دان آلیار. کوپ ییللاپ قارغی تویدوگینگ یانیندا آیدیم آیدیپ گزیأر. پَیداقولی تویدوکچی، یاغشی تویدۆکچی داغا ساز چالدیریپ، شول چالینیان سازلارینگ دگره-داشینی آیدیمدان دولدوریار.
اوراز سالیر ماری‌نینگ مشهور آغاجان باغشی سی بیلنَم آیدیم آیدیشیپ، باغشیچیلیق بأسلشیگینی ادیأر. اوراز سالیر ایلکی-ایلکی‌لر قارغی تویدوگینگ یانیندا آیدیم آیدانام بولسا، سونگ دوتارا یاپلانیار. قارا دوتارچی، موخی آمان یالی اوباداشلارینی اوزونه سازاندا ادینیأر.
مشهور باغشی نینگ آیدان آیدیملاری ایلکینجی گزک ۱۹۰۳-نجی ییللاردا ماری نینگ یولبارسلی چایخاناسیندا ریگالی Rigaly ساز سؤیوجی‌لر طاراپیندان گرامپلاستینکا اوچین یازغا آلنیپ، شونونگ ایزی سوره هم تورکمن اوبالارینا گرامپلاستینکا گؤرنوشینده یایرادیلیار. «کلته قیرق»، «نَوگُل»، «داد یار»، «آرزی گُل»، «مَیلیس هالار»، «کأن‌گُذر» آتلی آیدیملارین گرامپلاستینکالاری تورکمن اوبالاریندا اویون-اویون یانگلانیپ، آلیس‌لارا اوراز سالیرینگ آدینی یایرادیار.
۱۹۲۵-نجی ییلدا تورکمن سازینی اؤورنمأگه یؤریته گلن عالم و. آ. اوسپنسکیی ساراخسا باریپ، مشهور باغشی اوراز سالیر بیلن دوشوشیار. اونونگ تأسین اووازلی آیدیملارینی قایتا-قایتا دینگله‌یأر. شیرین اووازینا حَیران قالیار. شوندا ساز اؤورنیجی عالم اوراز سالیرینگ آغاسی چرکز باغشی نینگ اؤز اینی‌سینه بر‌ن تعلیم‌لری‌نینگ کأندیگینه دولی گؤز یتیریأر. اوندان آیدیم هم یازیپ آلیار. سونگرا بولسا اول اوراز سالیرینگ آشغابادا گوچوپ گلمه‌گینه کومک ادیأر.
اوراز سالیر بوتین عُمرونی آیدیم-ساز صونغاتیمیزا باغیش ادیأر. خلقا آق یورک بیلن خذمَت ادیپ گزیأر. آشغابات شَهرینه گلیپ، تورکمن دولت دراما-تئاتری نینگ باغشی لار توپارینا قوشولیار. تورکمنستان رادیوسیندا، قیزیل عسگرلرینگ آتلی پولکونینگ مد‌نیّت اؤیونده آیدیم آیدیپ گزیأر. موسکوادا، آشغابات شَهرینده دورلی ییللاردا گچیریلن آیدیم-ساز بایرامچیلیقلارینا قاتناشیار. موسکوادا اوبا خوجالیقی نینگ قازانانلاری نینگ سرگیسینه گیدیپ، آیدیم آیدیپ، مِلّی ساز صونغاتیمیزینگ شان-شُهراتینی بلنده گؤتریأر.
اول ۱۹۳۵-نجی ییلدا موسکوا شَهرینده گچیریلن آیدیم-ساز یازغیسینا قاتناشیپ، «قیریقلار»، «قیزیل گُل»، «الدن گیدر»، «گونی دریا» «آیلانسام» آتلی آیدیملاری گرامپلاستینکا یازدیریار.
۱۹۳۹-نجی ییلدا اوراز سالیرا تورکمنیستانینگ خلق باغشی‌سی دیییأن حُرمتلی آت داقیلیار. اوراز سالیر تورکمنیستانینگ خلق آرتییستلری گیچ‌گلدی آمانینگ، کیچی گلدی‌میرادینگ، آت قازانان باغشیلاریمیز رجب قیلیجینگ، نورجمال آدی‌نینگ، ازبر باغشی اوراز صوپی‌نینگ حالیپاسی‌دیر. اوراز سالیر ۱۹۴۰-نجی ییلدا آرادان چیقیار. باغشیچیلیق صونغاتینی شأگیردلری، قَوم‌لاری دَوام ادیأرلر.
۱۹۹۱-نجی ییلدا مشهور باغشی‌نینگ دوغدوق مکانی بولان ساراخس اطرابی‌نینگ یالاواچ اوباسیندا اونونگ دوغلان گونونینگ ۱۱۵ ییل‌لیغی‌نینگ بایرامچیلیغی گچیریلدی.
چشمه: آق‌محمّد آشیر، «قیرق‌لار»، ۱۹۹۳
یاشار نیازی
