تاریخچه اسب ترکمن (3)
پوشش اسب
اسب ترکمن پوششی مخصوص و مفصل دارد که همراه با زیوهای آن به اسب زیبایی میبخشد. جلهای بسیار قشنگی از گلیم و قالیچه میبافند و آن را روی نمد بسیار بلند که مخصوص پوشش اسب است میاندازند. این پوششها عبارت اند از:
۱) درونیترین پوشش اسب را «ایچرکی» مینامند.
۲) بعد از «ایچرکی»، نمد دیگری به نام «گزرمن» قرار میدهند.
۳) جــل و «اورتمن» پوششهای بعدی را تشکیل میدهند.
تمامی این پوششها را با بندی به نام «قارین باق» (شکم بند) به تنگگاه سینهی اسب وصل میکنند. در زمستان اسب را با نمد سفید و بزرگی میپوشانند که به آن «بوراما کِچه» میگویند.
ترکمنها به اسب نعل نمیکوبند چون خاک صحرا نرم است و احتیاجی به نعل ندارد. زین را به ترکمنی «ایهر» مینامند که رکاب «اوزنگ» به آن متصل است مهار اسب را « اویهن» می نامند.
زیور آلات اسب
اسب ترکمن دارای زیورآلات نقرهای باآبطلا داشت که به اسب، زیبایی خاصی میداد و عبارتند از:
۱) آلا قاییش:نوار چرمی که روی آن را با نقره و طلا آرایش داده زیور بسیار جالبی که نفیس و گرانقیمت است و آن را به گردن اسب میبندند.
۲) گؤوْس بند:زیوری از طلا و نقره بعد از آلا قاییش میبندند.
۳) یِلفهویچ:که بر پیشانی اسب میبندند و دارای زیــوری است از نقـــره و طلا، که جهت دفع مزاحمت حشرات مزاحم استفاده میشود.
طناب مخصوصی به نام «یان طناب» که طنابی است که از کنار لگام عبور میدهند.
مربی اسب را به ترکمنی «سهیس» و تازندهی اسب را که نوجوانی ۸ الی ۱۲ ساله است «آت اوغلان» مینامند.
اسب تازه به دنیا آمده «کرّه» را وقتی دو ساله شد «ایکی یاشار» و در سه سالگی «اوچ یاشار» مینامند.
مادیانهای ترکمن را در ۶ ماهگی از شیر گرفته، آنها را با نمد زین کرده و با دهنه آشنا میکنند. شرکت در مسابقات اسبدوانی برای اسبهای ترکمن از یک سالگی شروع میشود و روزانه اسب را برای آماده شدن به راهپیمایی طویل فرستاده و در بعضی اوقات اسب را چهار نعل میتازند.
.
.
گردآوری و تنظیم : یاشار نیازی
منبع:
مارقوش / دايرة المعارف ترکمن صحرا
www.margush.ir
telfax: 0172-2221228
tel: 0172-2291449
mob:+98 9392291449
استفاده از مطالب سايت با قيد منبع مانعي ندارد.