مارقوش تورکمن صحرا- ترکمنستان: یانگی یاقیندا ترکمنستانینگ پرزندنتی قربانقلی بردی محمد اوفینگ تورکمن مدنیتی و ایله دولت گلر بولسا … آدلی تازه کتاپلاری چاپدان چیقدی. تورکمن مدنیتی دییلیپ آدلاندیریلان کتاپدا کؤپ مونگ ییل‌لیق مدنی میراث‌نگ تورکمن جمیغاتی‌نینگ اؤسی‌شیندأکی اورنی و حاضرکی زمان دولت سیاستی‌نینگ مدنیت اولغامینداقی وظیفه‌لری باراداقی اویلانمالار اؤز بیانینی تاپیار. بو مثلا چونگگو رعلمی سلجرمه برلیپ اساسی جبیس‌لشدیریجی فکری اؤنگه سوریلیأر. کتابینگ (آوتُری) ایه‌سی مللی مدنی میراثا تازه نوقتایی ناظاردان خاص آنیغی ترکمنستانیگ حاضرکی گونینی و گلجگینی علامت‌لاندیریان ناظار بیلن قاراماغا چاغیریار..
اثرده تورکمن مللی مدنیتی‌نینگ تاریخی اؤرأن قدیمی دوولردن ایرکی یاشایش مسگن‌لرینگ اکران‌چیلیغینگ و یاشایش اوجاقلاری‌نینگ عمله گلمه‌گیندن باشلاپ اؤزنیکسیز اؤزگریش حکومینده سلجریش برلیپ جیتونینگ، آلتین دپأنینگ، قونگرینگ ، نوسایی‌نگ ، مروی‌نگ ،کؤنرگنجینگ … مدنیتی‌نینگ اؤز بولوشلیغی گؤرکزیلیأر.
بو اؤرأن بای میراث‌نگ زاننی کؤک‌لری‌نینگ حاضرکی دوور بیلن آیریلماز باغلانشیغی بیزینگ دوورمیزینگ بناگأرلیک و هیکل تراشلیق اثرلری‌نینگ نوسخاسیندا آیدینگ بیانینی تاپیار. ملّی صونغات خلقینگ دؤره‌دیجیلیک ذهین‌نینگ بنیادیندا اؤسیأر بناگرلیک و هیکل تراشلیق صونغاتی‌نینگ حالیچی‌لارینگ، صنعت‌چیلرینگ، زرگارلرینگ،کؤیزه گأرلرینگ،دمیرچی اوستالارینگ ،دوقماچیلارینگ، قورولشیق‌چیلارینگ،آغاچ اوستالارنینگ و کؤپ سانلی بیله‌کی اوستادلارینگ هنأر یؤرِلگه‌لری‌نینگ اؤزنیکسیز دوامت‌لی‌لیغی حاضرکی تورکمن مدنیتینی عمله گتیردی.دینگه بیر نوسخاوی ادبیات‌دا و مشهور فلسفه چی لرینگ دؤره‌دیجی‌لیگینده جمله‌نن تورکمن مدنیتی‌نینگ روخی قاتلاق‌لارینی سلجِرمک بیلن چأکلنمأن ،ایسم، اونگا خلقینگ گؤز، یتیمی ،اونینگ آخلاق- اِتیکی قادالاری نوقتایی ناظاریندان ایچگین اوورِنیأر. سووه ،چؤره میخمان سؤیرلیک دأپ‌لرینه،آتا – بابالاریمیزا و ملّی قهرمانلاریمیزا صارپا قویماق یالی یؤرِلگه‌لر بو قیمّات‌لیق‌لار توپلیمی‌نینگ قادالارینا گیریأر خلق بایرامچیلیقلاری ،تورکمن تویلارینی گچیرمک بیلن باغلانشیق‌لی کؤپ سانلی دأپ-دستورلار و یؤرِلگه‌لر چونگگور مانی-مضمونا ایه‌د‌یر. خلق آیدیم- سازلاری، تانسلاری، اویونلاری و دگیشمه‌لری ،تورکمن ساچاغی‌نینگ جورمارت‌لیغی ، آط شناس‌لیق صونغاتی و بدولری اؤسدیریپ یتیشدیرمک بولارینگ اهلی‌سی تازه کتابیندا بیان ادیلن تورکمن مدنیتی‌نینگ دورلی اووشگین‌لری دیر.
مدنیت و صونغات ایشگأرلری‌نینگ گونینه قاباتلانیپ تورکمن دولت باش توتان‌نینگ ینه بیر کتابی چاپ ادیلدی . اول ایله دولت گلر بولسا دییلیپ آدلاندیریلیار. و تورکمن خلقی‌نینگ آیدیم- ساز صونغاتی‌نینگ تاریخینا باغیشلانیار. کتاب یازیلمازیندان اوزال تورکمن خلقی‌نینگ ساز- صونغاتی‌نینگ قدیمی تاریخی باراداقی مغلوماتلار چونگگور اوورِنیلدی. موندان باشغادا کتابدا ملّی أهنگ‌لرینگ و موقام‌لارینگ دؤره‌دیل‌شینینگ آیراتین‌لیقلاری بیان ادیلیأر. کتابینگ آوتری (یازیجی‌سی) باغشیلارینگ تورکمن مدنیتیندأکی عصرلارینگ دوامینداقی تأثیرلرینی خلیفه‌چیلیق دأپ‌لری‌نینگ دوام‌لی‌لیغینی و دورلی دؤره‌دیجیلیک مک‌دپ‌لرنینگ (مکتب‌لری‌نینگ)کمالا گلشینی بیان اتیأر. بو تازه اثرینگ جملیجی بؤلیمی ساز صونغاتینا باغیشلانیار. کتابدا قوشماچا مغلوماتلار حوکومینده مهشور تورکمن باغشیلاری‌نینگ و سازاندالاری‌نینگ آرخیو (آرشیوی)فتو صوراتلاری چاپ ادیليأر. بلّی خلق سازاندالاری‌نینگ دورموشی و دؤره‌دیجیلیگی باراداقی مغلوماتلار، شیله هم دورلی گؤرنیشلی ملّی ساز قورال‌لاری دوتار،قیجاق، دیلّی تویدوک و بیله‌کیلر بارادا مغلوماتلار بریلیأر.
تورکمن، انگلیس و روس دیللرینده چاپ ادیلن کتاپ باغشیچیلیق صونغاتینا تورکمن مدنیتی‌نینگ بته‌وی قاتلاغی حوکومینده یوقاری استادلیغینگ نوسخاسی حوکومینده تأزه‌چه قاراماغا ممکین‌چیلیک برر. بو صونغات کؤپ عصرلیق چپرچیلیک دأپ-دستورلاری‌نینگ بنیادیندا کمالا گلدی و هر بیر تازه نسل طاراپیندان کأمل‌لشدیریلدی باغشیچیلیق صونغاتی‌نینگ تأسین قُدراتی شو گون هم اؤز مهم‌لیگینی ییتیرمیأر. بو صونغات تورکمن خلقی‌نینگ ذهین‌نینگ میوه‌سی بولان ینه بیر قدرات‌دیر. ترکمنستانینگ نشریات قوللیغی طاراپیندان یوقاری چاپخانه‌چیلیق اوسولیندا نشر ادیلن تازه کتاپ‌لار عجایپ گؤرنیشده بزه‌لیپ‌دیر ، بو بولسا علمی- واعظ ، أهنگ‌لی کتابا آیدینگ اووشگین چاییار.
ایران خطینا گچیرِن آماندوردی نساری 10/5/1394 هـ ش ییل.
