مارقوش – اخبار ترکمنستان: در داش اغوز که به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای جامعه مشترک‌المنافع در سال 2016 اعلان شد، تدابیرفرهنگی آغاز شد.
ترکمنستان برای دومین بار به عنوان پایتخت کشورهای جامعه مشترک‌المنافع امکان جلب جامعه علمی و خلاقی کشورهای مشترک المنافع به قدمت تاریخی و فرهنگ ملی و غنی و معرفی دستاوردهای جدید در راه رشد و ترقی را بدست آورد.
در سال 2012 هنگامی که ترکمنستان ریاست کشورهای جامعه مشترک المنافع را بر عهده داشت، این موضع به شهر کاری اعطا شد. در آنجا تدابیر مختلف با موفقیت برگزار شد که جهت توسعه روابط فرهنگی میان کشورهای جامعه همسود و تحکیم روابط دوستی ما بین ملل برادر یاری می‌رساند.
در آن زمان در نشست سران کشورهای جامعه همسود در عشق آباد موضع درباره برنامه بین دولتی “پایتخت‌های فرهنگی کشورهای جامعه همسود” به تایید رسید که از جمله طرح های مهم کشورهای مشترک المنافع در عرصه فرهنگ است.
تصمیم مبنی بر اعلان داش اغوز به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای همسود در سال 2016 از طرف نشست سران کشورهای مشترک المنافع در ماه اکتبر سال 2015 پذیرفته شد. اعطای این موضوع اقتخاری به شهر باستانی ترکمن اهمیت ارزنده تاریخ پراشتهار چندین هزارساله کشور ما در زمینه مناسبات فرهنگی تمدن ها طی اعصار و خدمات ارزنده ترکمستان مستقل و همیشه بی طرف در امر تحکیم صلح عمومی، توسعه همکاری های فرهنگی و حفظ و حراست میراث ارزشمند تاریخی – فرهنگی برای نسل های آتی را به اثبات می‌رساند.
برگزاری تدابیر فرهنگی به مناسبت اعلام شهر داش غوز به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای جامعه همسود – 2016 در سالی که در کشور ما به عنوان “سال پاسداشت میراث و تحول کشور” اعلان شد، نماد سمبلیک دارد. رئیس جمهور ترکمنستان به تداوم آداب و رسوم فرهنگ ملی توجه خاصی معطوف می دارد. حفظ و حراست، فراگیری و غنای بیش از پیش ارزش های فرهنگی ملت جزو زمینه های اولویت دار سیاست اجتماعی دولت است که از طرف رئیس جمهور قربان قلی بردی محمدف جهت توسعه جامعه ترکمن، ارتقاء پتانسیل معنوی و فکری آنها اختصاص داده شد.
در کشور ما به مسئله همکاری فرهنگی با ملل جهان، تبلیغ و ترویج میراث تاریخی – فرهنگی که به آن اجرای برنامه بین دولتی “پایتخت های فرهنگی کشورهای جامعه همسود” اختصاص یافته به متمرکز کردن منابع خلاقی در شهرستان ها و براساس آن سازماندهی تدابیر فرهنگی پرشکوه مبتنی بر مناسبات قدیمی فرهنگی و تاریخی و تداوم روابط بین فرهنگ‌های کشورها یاری می رساند، عنایت بیشتری معطوف می‌شود. ترکمستان به عنوان عضو کشورهای جامعه همسود پایبندی خود را به روابط باز و حقوق برابر در چارچوب کشورهای مشترک المنافع را به اثبات می‌رساند. مراسم‌های پرشکوه فرهنگی بر پا شده در داش غوز دال بر گفته های فوق می‌باشد.
برای شرکت در آن مسئولین نمایندگان کمیته اجرایی کشورهای جامعه همسود، صندوق بین دولتی همکاریهای فرهنگی اعضای کشورهای جامعه همسود، بخش فرهنگ، خبرنگاران، هنرمندان و هیئت های خلاقی کشورهای مشترک المنافع آمدند.
در میدان مقابل کاخ روحیت داش اغوز – محل برگزاری مراسم فرهنگی جشن و سرور حکمروا است. از اینجا چشم انداز مرکز شهر دیده می‌شود. در میله بلند پرچم سبز دولتی ترکمستان به اهتزاز در آمد. در این مجسمه گوراغلی – قهرمان حماسه ترکمن قد برافرخته است. طاق‌های نصب شده در این محل که با نقش و نگارهای محتص به این استان مزنین شده است، انگار که بیننده را به صفحات تاریخ فرا می خواند. در نزدیکی کاخ روحیت غرفه‌های تهیه شده براساس سبک معماری یادگاری های قرون وسطی کهنه اگنج به نمایش گذاشته شد. هر یکی از آنها بیانگر آداب و رسوم، هنر و میراث فرهنگی مردم ترکمن است. در نمایشگاه نژادشناسی صنعت قدیمی، البسه ملی، پارچه ها و فرش های دستباف، محصولات زرگری، سفالگری، سازها و عذاهای آشپزخانه ملی به معرض دید عموم گذاشته شد.
به مهمانان فرایند تهیه نمد، سازهای ملی، هنر قالیبافی، گلدوزی و صنعت ملی نشان داده شد. علاوه بر این گیاهان دارویی که در سرزمین ترکمن رشد و نمو می کنند، و جلدهای اثر علمی رئیس جمهور قربان قلی بردی محمدف “گیاهان دارویی ترکمنستان” به نمایش گذاشته شد. مهمانان با علاقه فراوان چای دم کرده از گیاهان شفابخش را نوشیدند. در این محل برنامه های ترانه و موسیقی نیز اجرا گردید. بر اثر باد، پرچم های کشور ما و کشورهای جامعه همسود به اهتزاز در آمد.
هیئت‌های نمایندگی هنرمندان ملبس به البسه ملی که برای اشتراک در جشن دوستی آمدند، از مقابل گردآمدگان عبور می کنند.
به مهمانان نان و نمک تعارف شد. گروه های فولکوری استان برنامه های موسیقی و رقص را اجرا کردند که مناسبات ادوار و نسلها را بیان می کند. در راهرو بزرگ کاخ روحیت دوتار نوازان جوان – تداوم دهندگان راه نوازندگان مردمی که طی قرن ها استان شمالی کشور ما به آنها افتخار می ورزد، از شرکت کنندگان مراسم استقبال می کنند. در سالن کاخ مسئولین و نمایندگان وزارت فرهنگ ترکمنستان سازمان های اجتماعی، کارمندان فرهنگ و هنر، خبرنگاران، ریش سفیدان و دانشجویان حضور دارند. حضار پیام تبریک رئیس جمهور ترکمستان را با دقت استماع کردند. بنا به تاکید رئیس دولت در پیام تبریک، اعلام شهر داش غوز یه عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای جامعه همسود در سال پاسداشت میراث و تحول کشور جهت توسعه روابط فرهنگی میان ترکمنستان و کشورهای جامعه همسود، تبلیغ و ترویج ارزش های ملی در جهان اهمیت وافری دارد.در این ارتباط در کشور ما برگزاری تدابیر مختلف بین المللی با حضور محققین، مورخین مشهور، کارمندان موزه، فرهنگ و هنر کشورهای جامعه همسود و ترکمنستان پیش بینی می گردد. بنا به مندرجات پیام تبریک رهبر دولت تدابیر پیشبینی شده جهت حمایت در غنای بیش از پیش، حفظ و حراست و تبلیغ و ترویج میراث فرهنگ ملی اختصاص یافته است. سپس به جناب آقای سرگی لبدف دبیر اجرایی کمیته اجرایی کشورهای مشترک المنافع رشته کلام داده شد. ایشان جهت توجه به گسترش همکاریهای سازنده بین دولتی، اقدام های مهم در راه بسط و گسترش همکاریهای فرهنگی در چارچوب کشورهای جامعه همسود و دنیا، برگزاری تدابیر بزرگ فرهنگی در کشور ما از قربان قلی بردی محمدف رئیس جمهور ترکمنستان تشکر و قدردانی نمودند.
س. ابدف خاطر نشان ساخت که رویداد کنونی برای کشورهای جامعه همسود اهمیت وافری دارد. ایشان ابراز اطمینان کرد که این مراسم ها در سطح عالی برگزار خواهد شد، تاثیرات به یاد ماندنی بر جا خواهد گذاشت و در توسعه همکاری های فرهنگی در چارچوب کشورهای مشترک المنافع یاری خواهد رسانید. بعد وی شهر داش غوز را به صورت رسمی به عنوان پایتخت فرهنگی کشورهای مشترک المنافع در سال 2016 اعلام نموده و به شهردار شهر داش اغوز گواهینامه اعطای موضوع پایتخت فرهنگی کشورهای جامعه همسود در سال 2016 را اعطا نمودهند. جناب آقای آناتولی ایسکانف دبیر اجرایی صندوق بین دولتی همکاری های بشر دوستی کشورهای مشترک المنافع حضار را بدین مناسبت تبریک عرض نموده و تاکید داشت که اجرای برنامه ” داش اغوز – پایتخت فرهنگی کشورهای جامعه همسود” جهت معرفی میراث تاریخی – فرهنگی، پتانسیل گردشگری، کسترش مناسبات با کشورهای مشترک المنافع و تبلیغ و ترویج جاذبه های ترکمنستان در عرصه بین المللی برای شهر امکانات جدیدی باز خواهد گشود.
آ. ایسکانف از رئیس جمهور ترکمنستان بخاطر ایجاد شرایط مطلوب برای میادلات فرهنگی بین کشورها، توجه بیشتر به حیات فرهنگی – معنوی جامعه از صمیم قلب ابراز قدردانی کرد.
در مراسم پرشکوه پیام تبریک جناب آقای ولادیمیر مدینسکی وزارت فرهنگ فدراسیون روسیه به نام شرکت کنندگان مراسم استماع گردید. ایشان در پیام خود ابراز اطمینان کرده است که تدابیری که طی سال در داش اغوز برگزار خواهد شد، در توسعه مبادلات فرهنگی و تکامل ارزش های فرهنگی عمومی یاری خواهد رسانید.
سخنرانان رل مثبت رفرم های عظیم را مورد تاکید خاصی قرار دادند که تحت رهبری رئیس جمهور قربان قلی بردی محمدف در ترکمنستان به اجرا در می آید و جهت فراگیری تاریخ پراشتهار مردم ترکمن، حفظ و نگهداری و تبلیغ و ترویج میراث مادی و نامملوس، فعالسازی تحقیقات علمی، جلب کارشناسان ماهر کشورهای خارجی به این تحقیقات یاری می‌کند.
آنها ارتقاء عزت و اعتبار وطن ما در عرصه بین المللی را مورد تاکید قرار دادند. در پایان مراسم کنسرت با شکوه بر پا شد که در آن هنرمندان ترکمنستان و کشورهای جامعه همسود برنامه های خود را اجرا کردند. برنامه های فرهنگی که در صحنه تداعی کننده کاخ شرق زمینی اجرا شد، موضوعات فرهنگ غنی و دوستی ملل وصف گردید. کمپوزیسیون ادبی – موسیقی ” دوستی و برادری افتخار ما” که در آغاز کنسرت توسط بازیگران تئاتر دولتی درام و موسیقی به نام آندالیب، گروه خلاقی استان داشاغوز و گروه فولکوری “سرپای” نیز این موضوع بیان شد. نمایشنامه مربوط به راه و روش های صلح جویانه مردم ترکمن، رل فرهنگ ملی در تحکیم روابط دوستی و برادری ملل اجرا شد. همچنین در کنسرت موسیقی های مردمی و معاصر، کمپوزیسیون‌های تئاتر ال بیان کننده آداب و رسوم ملی نیاکان مان و آداب و رسوم ملل گوناگون اجرا شد که هدیه مناسب برای تماشاچیان بود. برنامه‌های فرهنگی مورد تشویق های گرم گرد آمد گانملبس به البسه ملی گشت. گروه های رقص “گلدر” از قزاقستان و گروه دختران “ژاشکیال” از قرقیزستان رقص های ملی خود را اجرا کردند. تک خوان گروه ” آواز آسیا” و گروه رقص ” جهان آرا” برنامه های خود را به وطن خود تاجیکستان تقدیم کردند.
برنامه‌های گروه موسیقی و رقص “پرنده سفید” از بلاروس، ترانه و موسیقی‌های ملی ارمنی اجرا شده توسط گروه موسیقی ملی ارمنستان بسیار تاثیرگذار بود. برنامه های طنزآمیز “والنکی” و کمپوزیسیون آثار موسیقی کلاسیک جهانی، ترانه های استرداد و فولکور روسی اجرا شده توسط گروه “بیسکویت” از سنت پطرزبورگ مورد تشویق های گرم تماشاچیان واقع شد. گروهی که سازهای بالالایکا، دومرا، آکاردئون، ساکسوفون و بالالایکای بزرگ را بر خود جمع می کند، سبک تکرار نشدنی اجرای آثار مختلف ترانه و موسیقی را دارد که در کشورهای گوناگون جهان مورد ارزیابی بالا قرار گرفت.
هنرمندان و گروه های خلاقی از مراکز سایر استان های کشور ما نیز برای اشتراک در کنسرت پرشکوه به داش اغوز آمدند که به اتفاق همتایان داش اغوزی فرهنگ غنی و آداب و رسوم ملی مردم ترکمن به نمایش گذاشتند. تماشاگران پارچه ای از حماسه گوراغلی را با علاقه خاص گوش فرا دادند. طبق معلوم، سبک ویژه داستان گویی به استان داش آغوز مختلف است. حماسه گوراغلی در ماه دسامبر سال 2015 در فهرست میراث فرهنگی ناملموس عموم بشریت سازمان یونسکو به عنوان نمونه بارز هنر داستان گویی مردم ترکمن ثبت گردید. ترانه دختران “لاله” که در صحنه کاخ روحیت اجرا شد، در میراث ملی ناملموس جایگاه بس مهم دارد. این اشعاری که به شکل رباعی نوشته شده است، دنیای درونی بانوان ترکمن، تاریخ زندگی و عشق و آمال و آرزوهای آنها را بیانگر است. گروه کر نیز ترانه های ملی مردم ترکمن را اجرا کردند. همه برنامه ها با صمیمیت و با مهارت بالا اجرا شد و احترام والای هنرمندان به آداب و رسوم ملی نشان داد.
توسط خوانندگان ترکمن ترانه های معاصر استرداد وصف کننده وطن، زیبایی طبیعت ترکمن، دوستی و محبت اجرا شد. برنامه های دف زنان و گروه های مشهور رقص کشور نیز برشکوه این کنسرت افزود. در پایان کنسرت، رقص قدیمی سنتی “کوشتدپدی” اجرا شد که این رقص نماد مناسبات تنگاتنگ ادوار و نسل ها، بخش لاینفک میراث فرهنگ ملی مردم ترکمن است. لازم به ذکر است که صحنه این رقص و پایکوبی بر روی آبخوری های قدیمی دولت پارت تجسم یافته است. به رقص هنرمندان ترکمن گروه های رقص کشورهای خارجی نیز پیوستند که به این رقص شکوه خاصی بخشید و ایده اساسی این جشن دوستی را بیان کرد.
کنسرت با اجرای “ترانه دوستی” خاتمه یافت که هنگام اجرای آن تصاویر ویدیویی بیان کننده کارهای عظیم در راستای حفظ و حراست و غنای بیش از پیش میراث تاریخی – فرهنگی ملت به نمایش گذاشته شد و همه شرکتکنندگان به صحنه آمدند.
در نیم روز دوم، مراسم های اختصاص یافته به اعلام شهر داش آغوز به عنوان پایتخت کشورهای مشترک المنافع در موزه تاریخ و سرزمین شناسی استان داش آغوز که طبق سبک معماری بنایان مشهور کهنه اورگنج قدیم احداث شده است، ادامه یافت. در این محل نمایشگاه آثار تجسمی، خاتم کاری و عکس ها افتتاح شد. در مقابل بنای موزه آلاچیق های ملی نصب شد که در آنها کارهای خاتم کاران عصر معاصر به معرض دید عموم گذاشته شد. در کمپوزیسیون موسیقی – رقص اجرا شده توسط گروه های رقص استان ها، راه تکامل هنر ملی ترکمن به نمایش گذاشته شد. در نمایشگاه آثار خاتم کاری و تجسمی روسیه، بلاروس و قرقیز نیز به معرض دید علاقمندان گذاشته شد. در سالن موزه آثار موزائیکار خانه خلاقیت مردمی صندوق دولتی روسیه و همچنین آثار استادان کنونی سبک چهل تکه به نمایش گذاشته شد. غرفه بلاروس نیز را توسعه و تکامل هنر صنایع دستی را نمایانگر بود که در آن آثار نقاشی، البسه ملی و حوله ها و کمربندهای دوخته شده از کتان، آثار روکش تزئینی، محصولات تهیه شده از کاه و شاخه به نمایش گذاشته شد. آثار نقاشان مشهور و نقاشان نوپا در این هنر در نمایشگاه هنر تجسمی جمهوری قرقیزستان را معرفی کردند که در این آثار موضوعات تفکر درباره تاریخ و فرهنگ بیان گردید. در اینجا همچنین محصولات چرمی مردم قرقیز قبیل زینت الات مختلف، کیف ها و غیره به معرض دید عموم مردم گذاشته شد.
در سالن طبقه اول اشیاء نمایشی نژادشناسی موزه دولتی مرکز دولتی فرهنگی ترکمنستان چون البسه و سازمان ملی، زیورالات ظریف، قالی های نفیس و سایر وسایل مورد نیاز زندگی روزمره مردم ترکمن گنجانیده شد.
در سالن طبقه دوم موزه آثار گرافیک، نقاشی، سفال گری ومجسمه سازی برجستگان هنر تجسمی ترکمن و همچنین کارهای نقاشان نو پا که در آکادمی دولتی هنر ترکمن تحصیل می کنند، به نمایش گذاشته شد. در آثار نقاشان ماهر که به سبک های مختلف انجام گرفته و تصاویر یادگاری های معماری کهنه اورگنچ، منظره تحسین برانگیز طبیعت، زندگی مردم ترکمن و تابلوهای هموطنان مان است، در غرفه ها گنجانیده شد. در چارچوب نمایشگاه گروه ویولون زنان موسیقی های دلنواز اجرا کردند که بر شکوه مراسم افزود. مهمانان خارجی همچنین با مجموعه ارزش های بیان کننده تاریخ و میراث فرهنگ ملی آشنا شدند که در موزه ملی تاریخ و سرزمین شناسی استان داش اغوز از نزدیک آشنا شدند.
امروزه در گنجینه موزه بیش از 11 هزار اشیای نمایشی تاریخی، فرهنگ و هنر ملت ترکمن، یافته های ارزشمند باستان شناسی، البسه ملی قدیمی، قالی های نفیس، زیورآلات ظریف نقره ای، ظروف قدیمی، اشیای نمایشی مربوط به دنیای نباتات و حیوانات سرزمین ترکمن، اسناد آرشیو حفظ و نگهداری می شود. غرفه تقدیم شده به خلاقیت نوازندگان و هنرمندان معروف موسیقی ترکمن و شاعران کلاسیک ترکمن نوجه مهمانان را جلب کرد. اشیاء نمایشی که به نحو احسن حفظ و نگهداری می شوند، دوره بیش از صد ساله را در بر می گیرد و نمایندگان برجسته و خلاقیت مردمی را معرفی می کنند. در این غرفه می توان عکس ها و ضبطهایی که در صندوق طلایی فرهنگ موسیقی ملی ثبت شدند، کنسرت های خوانندگان و داستان گویان برجسته، ترانه های به اشعار مختومقلی فراغی، سیدی، زلیلی، کمینه و ملانفس را مشاهده کرد.
در چارچوب برنامه مراسم شرکت کنندگان آن در مرکز بزرگ تجاری که رنگ آمیری ملی بازار شرقی را برخورد جمع می کند، حضور پیدا کردند. مراسم های جشنی که در داش اغوز برگزار شد، سرآغاز برنامه بزرگ فرهنگی – آموزشی بود که طی سال اعطای موضع پایتخت فرهنگی به شهر برگزار خواهد شد. پیش بینی می شود در این محل همایشات، دیدارها با حضور کارمندان فرهنگ و هنر و نویسندگان، همچنین کنسرت های هنرمندان دول کشورهای جامعه همسود و سایر تدابیر بین المللی برگزار شود. غیر از این برگزاری نمایش فیلم، نمایشگاه یافته های باستان شناسی و آثار نقاشی و دیگر مد نظر گرفته می شود. بویژه در ماه مه کنفرانس بین المللی – علمی با حضور محققین و دانشمندان کشورهای جامعه همسود به موضوع “ترکمنستان – کشوری با میراث غنی فرنگی – معنوی” برگزار خواهد شد. در ماه اوت میزگردها و سایر تدابیر اختصاص یافته به یادگاری های کهنه اورگنچ ثبت شده در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو سازماندهی خواهد شد.
در چارچوب یازدهمین نمایشگاه بین المللی کتاب تحت عنوان ” کتاب – راهی به همکاری و پیشرفت” که طبق مرسوم در ماه سپتامبر در عشق آباد برگزار می شود، در پایتخت و شهر داش اغوز نمایشگاه محصولات انتشاراتی دول کشورهای مشترک المنافع برپا خواهد شد. همچنین کنفرانس علمی – عملی با حضور مسئولین کتابخانه های دولتی و ملی کشورهای جامعه همسود تحت عنوان “رل کتابخانه ها در حفظ و حراست و تبلیغ و ترویج میراث قدیمی ملل” برگزار خواهد شد. در اوایل ماه نوامبر همایش علمی – بین المللی اختصاص یافته به حماسه “کوراغلی” وجایگاه آن در فرهنگ جهانی برگزار خواهد شد. تدابیر فرهنگی که در استان داش اغوز برگزار شد، تلاشهای مردمان در جهت توسعه روابط متقابل مفید را که دارای ریشه های تاریخی و آداب و رسوم نیک است، نماینگر بود. بنا به تاکید قربان قلی بردی محمدف رئیس جمهور ترکمنستان اینگونه تدابیر که در سطح بین المللی برگزار می شود، به تحکیم صلح ، دوستی و برادری در دنیا خدمت می کند.
ترجمه: امان‌دوردی نساری
