مارقوش تورکمن صحرا – آیتکین عطاخانی: در حال حاضر ادبیات ترکمن را بیشتر با مختومقلی فراغی می شناسند.
هرچه کنگره و همایش و بزرگداشت هست در پاسداشت این شاعر شهیر است حال آنکه نیم نگاهی به دریای شعر و شاعری و نویسندگی ترکمن می‌تواند ما را از یکه تازی و تکنوازی فردی خاص برهاند گرچه در عظمت مختومقلی فراغی شکی نیست ولی او نیز یکی از عظماء شعر و سخن است و جز خدای هیچ احدی را توان تکتازی و احد و واحدی بر هیچ چیزی نیست.
خدای یکی ست و مانندی ندارد، ولی بر زمین خدای می توان به همانندی ها و همگونی ها در کنار همدیگر دست یافت و شاید که غافل ماندن از دیگری به حاکم بودن دیگری بر وی بینجامد.بیایید ناشناخته ها و ناگفته ها را بشناسیم و به انتظار مکرر و توقع مسجل از چیزی خاص پایان دهیم.
جاپای صدها و هزاران شاعر و نویسنده در ادبیات ترکمن است که هیچگاه نخواستیم ردپای ایشان را بکاویم و مهر قبول بر پیشانی شعر و سخن آنان زنیم.بنده عنادی با هیچ بنی بشری و صاحبان شعر و سخنی ندارم ولی از قداست صرفی که مصروف فردی خاص باشد گریزانم چرا که بنی بشر و مخلوقات خدای همه محترمند و آنچه نامحترم است خود از احترامش کاسته ست و نباید که ما از احتراماتی که لازم و ملزوم آدمی و حرمت آنند بکاهیم و یا بیفزاییم، و باید بدانیم که هرچیزی به اندازه نکوست.اگر که مختومقلی بزرگی ست عظیم،ولی بزرگانی نیز بوده اند که شاید مختومقلی شعر را از ایشان آموخته ست و بالعکس.
با اینهمه و از سر جان،شعر و سخنو صاحبان درربار کلام را می ستایم و امیدوارم که روزی شاهد تاریخ ادبیاتی قطور و در خور ادبیات گرانسنگ ترکمن باشیم و شاهد مجالس مشاعره و محافل داستان نویسی و نقد آثار ترکمن باشیم.
