سارسماز نامی نیک برای فرزندان ترکمن است
(سارسماز در فارسی به معنی «پایدار، استوار، مقاوم و مستحکم» میباشد)
تورکمن نیوز: سارسماز طبری نوزاد سه کیلویی 20 کیلو کتاب ترکی و ترکمنی حمل کرد تا برای نام خود از مدیرکل ثبت احوال استان گلستان سیفالله ابوترابی شناسنامه دریافت نماید متأسفانه مدیرکل چشمان خود را بست، او را ندید و با نام مورد درخواست شناسنامه نداد. اکنون بیش از بیست روز است که سارسماز بدون شناسنامه زندگی خود را میگذراند.
مدیرکل اداره ثبت احوال گلستان به چه دلایلی به فرزند بنده از دادن شناسنامه به همان نام خودداری میکند؟
مدیرکل ثبت احوال پاسخ دهید…!!!
همچنین از معاون ایشان ابوبکر دولّو، سوال دارم؛ به نظر شما چرا نام سارسماز مناسب نیست؟ سارسماز نامی نیک برای فرزندان ترکمن است.
بنا به اظهار آنان نام سارسماز تاکنون به نوزادان ترکمن صحرا نامگذاری نشده و مورد استفاده قرار نگرفته است!
تا آنجائیکه بنده اطلاع دارم ابوترابی از فرهنگ ملت ترکمن و نحوه نامگذاری آنها اطلاعات کافی ندارد و صرفاً چند نفر از کارمندان ترکمن خود را به عنوان کارشناسان نامگذاری در ثبت احوال مشاوره میگیرند.
به نظر میرسد مشاوران به اصطلاح ترکمن مدیر کل نیز اطلاعات مختصری از فرهنگ غنی ترکمن دارند و امثال فالبینهای قدیمی کتابچهای را باز میکنند و اگر نام مورد نظر در آن موجود باشد مهر تأیید میزنند، جالب اینکه اسراردارند این نام در بین ترکمنها فراوان نیست!!!
سؤال اساسی این است وقتی نامی بثبت نمیرسد، فراوانی چگونه حاصل میشود؟
وقتی برای نامگذاری، نامهای اصیل ترکمنی بر روی فرزندان ما اینگونه سختگیری میشود چگونه فراوانی نامهای نیک امثال سارسماز حاصل گردد؟
یکی از نامهایی که بین فارس و ترکمن مشاهده میشود؛ نام «یَسنا» است. «یسنا» از اسامی زرتشتیان ایرانی بوده و قسمتی از کتاب اوستا میباشد. پس چگونه ترکمنها به خصوص روستائیان عزیز به جای نامهای ترکمنی، از اسامی زرتشتی استفاده میکنند!!! و ثبت احوال نیز چنین نامها را دانسته یا ندانسته تأیید میکند، اما در خصوص ناگذاری نامهای اصیل ترکمن مانع میشود. مشکل کار کجاست؟
اگر به اسامی واقعی ترکمن که وجود هر یک از آنان فلسفهای نهفته، مانند؛ سارسماز، آرماز، دایان، یاشار، ساواش، انهتای، شایلان و… بدون مشکل خاصی اجازه نامگذاری داده شود، مسلماً اسامی فوق فراوانی پیدا میکنند. البته اینجانب مخالف هیچ نامی برای نامگذاری روی فرزندان عزیز این مرز و بوم نیستم و تمامی اسامی برای ما محترم است. حتما هیچ اسمی بدون فلسفه نیست.
با توجه به اینکه من یک ترکمن ایرانی هستم، دوست دارم نام فرزندان خود را از اسامی ترکمنی انتخاب نمایم و این حق قانونی و طبیعی ماست که نامی برگرفته از فرهنگ خود انتخاب کنیم.
افرادی که به عنوان کارشناس نامگذاری در اداره کل ثبت احوال معرفی شدهاند دیدگاه فرهنگی آنها عمیق نبوده و خصوصا در امور اسامی ترکمنی صاحبنظر نیستند.
پیشنهاد میشود، مدیرکل درپی کارشناسان واقعی ترکمن باشند، با اهل فرهنگ قوم ترکمن بیشتر مشاوره نمایند.
در شهرهای گنبدکاووس، کلاله، مراوهتپه، آققلا، بندرترکمن، کوموشتپه و … افراد متخصص فراوانی وجود دارند که زندگی خود را وقف ادبیات و فرهنگ ترکمن کردهاند، آیا یافتن چنین افرادی در منطقه ترکمن صحرا دشوار است؟
البته، سالهای پیش، از این افراد به عنوان مشاوره در ادارات ثبت احوال شهرستانهای مذکور در موارد استثناء استفاده میگردید و از نظرات آنان استفاده بهینه صورت میگرفت. حال چه اتفاقی افتاده که این افراد به انزوا کشیده شدهاند؟ در نبود افراد صاحب نظر فرهنگی، کتابچهای از گیشهی ثبت احوال سر بیرون میآورد که برای همه تعیین تکلیف میکند!!!
آیا بنده به عنوان یک شاعر و نویسنده و مسئول بزرگترین تشکل فرهنگی و ادبی شناخته شده در ترکمنصحرا (انجمن شعر و ادب ترکمنی میراث گنبد کاووس)، بعد از سالها فعالیت فرهنگی و چاپ کتاب و سرودن اشعار بسیار در مورد شهدا و وطن عزیزمان ایران و ترجمه سرود «ای ایران» به زبان ترکمنی باید نام فرزندم را از میان کتابچه مدیرکل جست و جو نمایم؟
آیا کتابچهای مذکور میتواند نیازهای معنوی ما ترکمنها را تأمین نماید؟
سالهای نه چندان دور، بنده یکی از مشاورین اداره ثبت احوال گنبد کاووس در مورد نامگذاری اسامی ترکمنی بودم، اکنون برای نامگذاری فرزند خود گرفتار افکار متحجرانه بعضی مدیران شدهام!!!
بعد از تولد فرزندم به اداره ثبت احوال گنبد کاووس مراجعه کردم و نام «سارسماز» را برای نوزادم که سالها در انتظارش بودیم بعد از مشاوره بسیار با اهل فن انتخاب کردیم.
با درخواست ناصر دولّو کتابهایی را که به این نام اشاره کرده بودند به اداره مطبوع بردم. معاون اداره از اینکه بنده این همه کتاب را که وزن آنها شاید به بیست کیلو میرسید حمل کردهام تعجب کرد!!!
نمونه کتابها عبارت بودند از:
1- فرهنگ لغت ترکمنی- فارسی چاپ ایران
2- فرهنگ لغت ترکمنی- دری چاپ افغانستان
3- فرهنگ لغت ترکمنی- ترکمنی چاپ ترکمنستان
4- فرهنگ لغت آذربایجانی- فارسی چاپ ایران (دو جلدی)
5- فرهنگ ترکی استانبولی چاپ ترکیه
کوتاه سخن؛ ناصر دولو یکی دو مورد را از مابین کتابهای فوق انتخاب و کپی گرفته بصورت سند آن را به اداره کل استان فرستادند تا برای فرزند سه کیلویی بنده شناسنامه بگیرند.
جاداراد در این بین از مدیران دلسوز گنبد کاووس نیز تشکر نمایم که همیشه با مردم همکاری صمیمانهای دارند به خصوص از عادلی ریاست اداره ثبت احوال شهرستان گنید کاووس و از معاون ایشان؛ ناصر دولّو که نهایت همکاری را با بنده داشتند. هر چند افرادی چون ابوترابی و معاون ایشان ابوبکر دولّو در مدیریت ثبت احوال استان با اینجانب هیگونه همکاری نکردند و امر و نهی میکنند و گاهی هم به کتابچهای که در دست دارند نگاه مینمایند. بنده به ایشان عرض میکنم آیا حق ندارم نام فرزند خود را خودم انتخاب نمایم؟ شما چه حقی دارید که برای فرزند من تعیین تکلیف مینمایید؟ اگر شما ایرانی هستید بنده هم ایرانیام و به وطنم عشق میورزم، البته چون ترکمن ایرانی هستم نام ترکمنی برای فرزندم انتخاب میکنم که مغایرت قانونی ندارد. لابد جنابعالی فکر دیگری دارید. آیا ما نمیتوانیم برای فرزندانمان نام مناسبی انتخاب نماییم؟
بارها با ابوبکر دولّو تلفنی صحبت کردم تا آنها را متقاعد نمایم تا جواب مثبت بدهند ولی متأسفانه بعدها حتی به تلفنهای بنده جواب هم ندادند! چگونه وجدان کاری به آنها اجازه میدهد که با مردم اینگونه برخورد نمایند.
سخنی کوتاه با استاندار گلستان
دکتر صادقلو، استاندار – اینجانب به عنوان یک شاعر، نویسنده و هماستانی از جنابعالی تقاضا دارم در خصوص انتصاب مسئولین ادارات و نهادهای مختلف استانی از افراد متعهد، متخصص و آگاه به مسائل منطقه و قومیتها استفاده شود تا احساسات هیچ یک از افراد اقوام ایرانی جریحهدار نگردد، بنده از شما درخواست میکنم درخصوص مسائل مختلف، به خصوص مسائل فرهنگی از جمله نامگذاری فرزندانمان در این منطقه با کارشناسان مسائل فرهنگی و ادبی اهل فن مشورت گردد تا در آینده مشکلی پیش نیاید. به عنوان یک پدر از حقوق اولیهی فرهنگی خود دفاع خواهم کرد و از نام “سارسماز” که برای فرزندم انتخاب کردهام، چشمپوشی نخواهم کرد و امیدوارم که در خصوص دریافت شناسنامه برای قدم نورسیده و با توجه به اینکه اصل 15 قانون اساسی صراحتا حقوق اقوام را به رسمیت میشناسد و مقام معظم رهبری فرهنگ را در سال جاری در اولویت تشخیص دادند، ما را یاری فرمائید.
در پایان از کلیه شاعران، نویسندگان، هنرمندان و مردم شریف درخواست مینمایم نظرات مفید خود را در این مورد بیان نمایند.
با تشکر: منصور طبری
شاعر، نویسنده و مسئول انجمن شعر و ادب ترکمنی میراث گنبد کاووس
با تشکر: منصور طبری
شاعر، نویسنده و مسئول انجمن شعر و ادب ترکمنی میراث گنبد کاووس
مارقوش ترکمن صحرا
دایرة المعارف فرهنگی و تاریخی جامع ترکمنهای جهان